Xu Hướng 12/2023 # Công Cụ Tính Bmr # Top 14 Xem Nhiều

Bạn đang xem bài viết Công Cụ Tính Bmr được cập nhật mới nhất tháng 12 năm 2023 trên website Bpco.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.

Bạn tự hỏi làm cách nào để tính toán lượng calo cần thiết để có thể giảm cân hay tăng cân? Bạn có biết lượng trao đổi chất rất cần thiết để giúp cơ thể luôn được cung cấp đầy đủ lượng calo cần để hoạt động? Bạn đã từng bao giờ nghe tới chỉ số BMR (Basal Metabolic Rate) – theo y khoa là hệ số trao đổi chất cơ bạn hay có thể hiểu là mức năng lượng tối thiểu một người cần trong một ngày ở trạng thái nghỉ ngơi, không làm gì cả. Theo đó, các công cụ tính BMR online hiện nay chỉ sẽ giúp bạn kiểm tra được lượng calo cần thiết phải hấp thụ đủ để duy trì các hoạt động của cơ thể: hít thở, tuần hoàn máu, phát triển tế bào, điều tiết nhiệt độ cơ thể…

Ngoài ra, bạn cần phải hiểu rằng, các vận động viên thể hình hàng đầu đều phải thường xuyên tính toán chỉ số BMR này vì nó đóng vai trò khá quan trọng và ảnh hưởng khá nhiều tới mục tiêu đốt cháy calo của bạn, để giảm cân hay tăng cân. Một lần nữa Khỏe Đẹp cần nhắc bạn là, hệ số BMR dù chỉ là con số cơ bản hàm lượng năng lượng cơ thể cần nhưng lại chiếm tới khoảng 70% tổng lượng calo mà bạn cần phải bổ sung để giúp cơ thể bạn luôn ở trạng thái sung sức nhất cho từng mức hoạt động thể chất.

Đầu tiên, hãy xác định chỉ số BMR của mình bằng công cụ tính BMR của chúng tôi, tính toán chuẩn xác nhất vì bao gồm cả 5 mức hoạt động thể chất hàng ngày.

Công thức BMR dùng sự biến thiên của chiều cao, cân nặng, độ tuổi và giới tính để tính toán lượng trao đổi chất cơ bản (Basal Metabolic Rate – BMR). Cách này chính xác hơn tính toán nhu cầu calo chỉ dựa trên cân nặng cơ thể. Yếu tố duy nhất nó bỏ qua là chỉ số trọng lượng cơ thể không tính mỡ hay nói đúng hơn là tỉ lệ cơ trên mỡ. Hãy lưu ý rằng, những cơ thể ít mỡ cần nhiều calo hơn nhiều mỡ. Vì vậy, phương trình này rất chính xác đối với tất cả mọi người nhưng những người nào nhiều cơ, bắp thịt (sẽ không ước lượng đúng mức lượng calo cần thiết) và người nào nhiều mỡ (sẽ ước lượng quá mực lượng calo).

Công thức tính chỉ số BMR chuẩn nhất hiện nay

Đàn ông: BMR = 66 + (13.7 x kg) + (5 x cm) – (6.8 x tuổi)

Cách tính tổng lượng calo cần hấp thụ theo từng mức độ hoạt động thể chất

Nếu bạn quá ít hoạt động (ít hoặc không tập luyện): Calo = BMR x 1.2

Nếu bạn ít hoạt động (ít tập thể dục/thể thao 1-3 ngày/tuần): Calo = BMR x 1.375

Nếu bạn hoạt động vừa (tập thể dục/thể thao vừa vừa 3-5 ngày/tuần): Calo = BMR x 1.55

Nếu bạn hoạt động nhiều (tập thể dục/thể thao nhiều 6-7 ngày/tuần): Calo = BMR x 1.725

Nếu bạn hoạt động cường độ cao (tập thể dục/thể thao cường độ cao & công việc thể chất hoặc tăng gấp đôi lượng luyện tập): Calo = BMR x 1.9

Ví dụ tính tổng lượng calo cần thiết

Nếu bạn ở chế độ ít hoạt động, hãy nhân chỉ số BMR (1745) với 1.2 = 2094. Đây chính là tổng lượng calo bạn cần để duy trì cân nặng hiện tại.

Sản phẩm khuyên dùng

Viên Uống Giảm Cân Tăng Cường Năng Lượng Hydroxycut Hardcore Super Elite

Hydroxycut Hardcore® Super Elite là thành phần ĐỐT MỠ MẠNH giúp chuyển hoá mỡ thành năng lượng,tối ưu hóa hiệu suất tập luyện, tăng cường năng lượng giảm mệt mỏi, và duy trì tinh thần tỉnh táo.

TÌM HIỂU THÊM »

Một khi bạn biết số lượng calo cần thiết để duy trì cân nặng, bạn có thể dễ dàng tính toán được lượng calo cần phải ăn để tăng hoặc giảm cân.

Lưu ý: Do mức hoạt động thể chất này tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố và một trong những yếu tố chính là do bạn tự ước lượng, nên sai số khi áp dụng công cụ tính chỉ số BMR là có thể sai số. chúng tôi khuyên bạn nên tính toán hệ số này khoảng 1 tuần 1 lần nếu bạn đang theo sát quá trình giảm cân hay tăng cân, tăng cơ.

Cách sử dụng công cụ tính BMR để xác định lượng calo cần để tăng cân

Một khi bạn biết lượng calo cần thiết để duy trì cân nặng, bạn có thể dễ dàng tính được lượng calo cần để tăng cân.

Nếu muốn tăng cân, bạn cần hấp thụ nhiều calo hơn mức tiêu thụ. 0.45kg tương đương với 3500 calo, vì vậy hãy ăn thêm 500 calo/ngày sẽ giúp bạn tăng thêm 0,45kg/tuần.

Đối với trường sức khỏe tốt, nếu tăng lượng calo để tăng cân thì (nếu sức khỏe cho phép) hãy từ từ gia tăng cường độ bài tập để duy trì hoặc tăng lượng thịt (cơ bắp của cơ thể).

Có khoảng xấp xỉ 3500 calo/0,45kg lượng mỡ tích trữ. Vì vậy nếu bạn giảm 3500 calo/chế độ ăn, bài tập hoặc kết hợp cả hai, bạn sẽ giảm được khoảng 0,45kg. (Trung bình 75% cơ thể là mỡ và 25% là các mô cơ) Nếu bạn giảm đi 7000 calo, bạn sẽ giảm được tầm 1kg hoặc hơn. Việc giảm đi lượng calo có thể thực hiện bằng cách tập trung chỉ giảm lượng hấp thụ calo hoặc bằng cách kết hợp hấp thụ ít calo hơn trong bữa ăn và đốt cháy nhiều calo hơn trong khi tập luyện

Trong đó, các chuyên gia dinh dưỡng từ chúng tôi khuyên bạn nên kết hợp giữa chế độ ăn và bài tập là cách tốt nhất để giảm cân giảm mỡ hiệu quả. Thật vậy, việc giảm cân và duy trì cân nặng tối ưu rất khó hoặc thậm chí có thể thừa nhận là không thể nếu không có tập luyện thể dục đều đặn.

Nếu muốn giảm mỡ, 1 chỉ dẫn hữu ích để giảm bớt lượng hấp thụ calo là giảm bớt đi lượng calo ít nhất 500, nhưng không được hơn 1000. Đối với những người chỉ cần giảm ít, giảm đi 1000 calo là quá nhiều. Khỏe Đẹp khuyên bạn, để hạn chế lượng hấp thụ calo ít nhất, lượng calo không bao giờ được giảm xuống dưới 1200/ngày đối với phụ nữ hay 1800/ngày đối với đàn ông.

Một phương pháp khác để tính lượng hấp thụ calo thấp nhất và an toàn là tham khảo cân nặng hoặc mức cân nặng hiện tại của bạn. Giảm bớt lượng calo khoảng 15-20% dưới mức duy trì lượng calo hằng ngày là rất hữu ích. Bạn có thể gia tăng điều này, tùy vào mục tiêu giảm cân của mình.

5 cách đơn giản để đốt cháy nhiều calo hơn

Giảm cân thường là 1 quá trình ám ảnh của nhiều người. Bạn không chỉ phải tuân theo 1 chế độ ăn kiêng giảm cân khắc nghiệt, mà bạn còn phải dành thời gian tập thể dục. Nếu lịch trình quá dày đặc, có vẻ là bạn không có thời gian để giảm cân.

1. Uống 1 tách cà phê để giảm cân

Một tách cà phê buổi sáng thật sự sẽ giúp ích rất nhiều cho quá trình giảm cân vì hàm lượng caffeine hấp thụ được có thể tăng cường đốt cháy calo. Hãy uống 1 ly cà phê đen không thêm kem, đường hay sữa; nếu không bạn đã vô tình tiêu diệt hết lợi ích đốt cháy calo của caffeine.

2. Leo thang bộ để đốt cháy mỡ

Leo thang bộ là 1 bài tập đốt mỡ cực hiệu quả. 1 phụ nữ nặng 63,5 sẽ đốt cháy 9 calo/phút bằng cách chạy/đi thang bộ. Nếu có ít thời gian, 1 vài phút chạy bộ lên và xuống thang bộ cũng đủ giúp đốt cháy lượng calo để đẩy nhanh quá trình giảm cân.

3. Ăn cay giảm cân

Bạn có thể gia tăng việc đốt cháy calo bằng cách thêm một ít nước sốt cay vào thức ăn. Nước sốt cay từ ớt hay tiêu, khi thêm vào các món gà hay trứng chiên sẻ càng thúc đẩy việc giảm cân.

4. Đứng dậy và đi lại giúp đốt cháy calo

Thường xuyên đi qua lại có thể gia tăng đốt cháy calo và thúc đẩy giảm cân nhanh.

5. Tập trung gia tăng cường độ luyện tập giúp đốt cháy lượng calo

Cường độ tập luyện cao cùng với thay đổi thời gian luyện tập liên tục với thời gian nghỉ ngơi có thể giúp tăng lượng calo đốt cháy. Các bài tập thể dục thẩm mỹ giảm mỡ bụng cũng là sự lựa chọn tối ưu.

Khắc Phục Lỗi Công Cụ Search Trên Windows 10

Windows 10 là hệ điều hành hoạt động ổn định nhất từ trước tới nay của Microsoft. Tuy nhiên, đôi khi, nó cũng không tránh khỏi phát sinh lỗi. Thỉnh thoảng, công cụ tìm kiếm trên thanh tác vụ của Windows 10 không hoạt động do một số nguyên nhân, chẳng hạn như Cortana bị mắc kẹt ở đâu đó, hay chỉ số PC của bạn đã trở nên hỗn hợp. Có một số giải pháp cho vấn đề này.

Download Windows 10 S

Download Windows 10 Anniversary

Download Windows 10 Creators Update

Ý tưởng nhất là bắt đầu bằng cách đơn giản nhất và di chuyển xuống danh sách nếu sự cố vẫn còn tồn tại. Hãy khám phá các cách khắc phục công cụ tìm kiếm không hoạt động trên Windows 10 qua bài viết sau đây.

Trước khi google để tìm kiếm nguyên nhân vì sao công cụ tìm kiếm tự nhiên dừng hoạt động thì hãy thử khởi động lại máy tính của bạn trước. Thủ thuật này thậm chí còn hiệu quả với một số vấn đề khác. Nếu khởi động lại thiết bị mà vấn đề vẫn còn thì hãy chuyển sang giải pháp tiếp theo.

Đóng tiến trình của Cortana trong Task Manager có thể là giải pháp để giải quyết vấn đề này. Sau khi đóng tiến trình, nó sẽ tự động khởi động lại gần như ngay lập tức. Để làm được điều này, các bạn thực hiện như sau:

Một cách giải quyết nhanh chóng khác là khởi động lại Windows Explorer. Điều này có thể phục hồi thanh tìm kiếm taskbar của bạn. Bạn thực hiện như sau:

Để Sử dụng Windows Troubleshooter để khôi phục các dịch vụ lập chỉ mục cho việc khôi phục công cụ tìm kiếm, bạn thực hiện như sau:

Nhấn Windows + R để mở cửa sổ Run.

Trình khắc phục sự cố có thể hoặc không thể phát hiện bất cứ vấn đề nào. Nếu nó phát hiện sự cố, nó sẽ cố gắng khắc phục. Còn nếu công cụ tìm kiếm vẫn không hoạt động, hãy áp dụng phương pháp tiếp theo.

Cách sửa lỗi search Win 10 bằng cài đặt Index Settings

Tính năng lập chỉ mục cũng có thể gây ra vấn đề, ngăn thiết bị trả về kết quả tìm kiếm. Nếu đã dùng hết cách ở trên, bạn có thể thử xây dựng lại cơ sở dữ liệu chỉ mục để sửa lỗi search trên Windows 10.

Để xây dựng lại chỉ mục tìm kiếm trên thiết bị, hãy làm theo các bước sau:

Mở Settings.

Sau khi hoàn thành các bước trên, Windows 10 sẽ xóa và xây dựng lại cơ sở dữ liệu index. Tuy nhiên, khi database được thiết lập lại, tìm kiếm từ thanh tác vụ, File Explorer và trên hệ điều hành có thể chưa hoàn thiện cho tới khi tất cả file được lập lại chỉ mục.

Máy tính của bạn có thể bị phân tâm trong quá trình khởi động và quên bắt đầu Windows Search. Đi vào Services và thiết lập các thông số khởi động và cuối cùng là khởi động lại Windows Search hy vọng sẽ làm cho công cụ tìm kiếm của bạn hoạt động lại.

Nhấn phím tắt Windows + R trên bàn phím để mở cửa sổ Run. Gõ chúng tôi vào trường Run. Nhấp OK.

Nhấp chuột phải vào Windows Search lần nữa và chọn Restart.

Do sự cố không search được trong Win 10 gần đây, nhiều người đã phát hiện ra rằng việc tắt tích hợp Bing có thể khắc phục được vấn đề. Để làm việc này, bạn cần tinh chỉnh RegEdit. Vì thế, hãy sao lưu PC và registry hệ thống trước khi bắt đầu.

1. Nhấn phím Windows + R trên bàn phím.

2. Gõ regedit và nhấn Enter trên bàn phím.

12. Gõ BingSearchEnabled và nhấn Enter trên bàn phím.

14. Nhập 0 vào trường dữ liệu Value.

17. Nhập 0 vào trường dữ liệu.

19. Khởi động lại PC.

Quá trình trên sẽ đưa công cụ Search trên Windows 10 hoạt động bình thường trở lại, cho bạn các kết quả tìm kiếm nội bộ. Đây là cách khắc phục tạm thời trong khi đợi Microsoft xử lý tận gốc vấn đề. Và khi đó, bạn nên hoàn lại mọi thay đổi trên như sau: lặp lại bước 13 & 14, nhưng gõ 1 ở trường dữ liệu BingSearchEnabled để kích hoạt lại Bing. Lặp lại bước 16 & 17, với 1 ở trường CortanaConsent. Khởi động lại PC và bạn có thể quay lại hệ thống PC ban đầu.

Nếu vẫn gặp lỗi không tìm kiếm được trên Win 10, bạn có thể khắc phục vấn đề như sau:

Sau khi update Windows thành công, nếu nghi ngờ bản cập nhật mới khiến tính năng Search bị hỏng, cách đơn giản nhất là loại bỏ nó.

Mở Settings.

Chọn bản cập nhật mới nhất được cài trên máy tính.

Nhấn nút Yes và khởi động lại thiết bị.

Công Thức Tính Nồng Độ Đương Lượng Cn Và Ví Dụ

Nồng độ đương lượng là gì?

Đương lượng là đơn vị chức năng giám sát dùng được dùng trong hóa học và sinh học. Đương lượng dùng để giám sát năng lực một chất phối hợp với những chất khác. Đương lương thường được dùng khi nói về nồng độ chuẩn

Đương lượng của một nguyên tố hay một chất là phần khối lượng nguyên tử hay phân tử tương ứng của một đơn vị hóa trị. Đó là phần khối lượng nhỏ nhất của mỗi chất tác dụng với nhau trong phản ứng hóa học.

Bạn đang đọc: Công thức tính nồng độ đương lượng Cn và ví dụ

Đương lượng gram của 1 chất là khối lượng của chất đó hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế hay phản ứng vừa hết với 1 gram hydro .Đương lượng gram của một chất không phải là 1 giá trị nhất định mà nó đổi khác theo từng phản ứng đơn cử .Nồng độ đương lượng còn có tên gọi khác là nồng độ đương lượng gram ,Ví dụ :

Còn so với những chất phức tạp như axit, bazơ, muối, thì đương lượng được xác địnnh bằng cách lấy phân tử khối của chất đó chia cho số nguyên tử hiđro trong axit, số nhóm OH trong bazơ, số đơn vị chức năng hóa trị dương ( hay âm ) ứng với một phân tử muối .Ví dụ :Nồng độ đương lượng của H2SO4 là 98 : 2 = 49 ( đvC ), vì trongn 1 phân tử H2SO4 có 2 nguyên tử H .

Công thức tính nồng độ đương lượng Công thức tính nồng độ đương lượng gram

Trong đó :

E là đương lượng gram

n là số mol

M là khối lượng

Cách để xác lập n là :

Nếu là axit thì n là số H+ có trong phân tử axit

Nếu là bazơ thì n là số nhóm OH- có trong phân tử bazơ

Nếu là muối thì n bằng tổng số hóa trị của các nguyên tử kim loại có trong muối.

Nếu là chất oxi hóa hoặc chất khử thì n là số electron nhận hay cho của chất đó

Công thức tính nồng độ đương lượng CN

Trong đó :

Mm chất tan là khối lượng chất tan nguyên chất (gram)

E là đương lượng gram của chất

Vdd là thể tích dung dịch (ml)

CN là nồng độ đương lượng của dung dịch N nào đó.

Ví dụ : Tính nồng độ đương lượng của dung dịch H2SO4 20 % biết d = 1,14 g / ml .Hướng dẫn :

=4,653

Giải thích những bước giải :

+ %= .100%= ,100% (1)

– Công thức tính nồng độ đương lượng gram là: =

+ Trong đó : E là nồng độ đương lượng gram

M là khối lượng mol

n ( trong trường hợp axit ) là số nguyeent tử H trong axit

⇒ = = 49 (2)

– Công thức tính nồng độ đương lượng CN là: = x1000 (3)

+ Trong đó : mct là khối lượng chất tan nguyên chấtE là nồng độ đương lượng gramVdd là thể tích dung dịch

⇒ Từ (1), (2), (3) ta có: = .1000=4,653

4.5

5 ( 2 bầu chọn )

Công Thức Tính Thể Tích Móng Đơn Chuẩn Và Chính Xác Nhất

Công thức tính móng đơn được áp dụng phổ biến trong xây dựng nhà ở. Được xem là phần quan trọng, là nền tảng định hình cho sự bền vững của ngôi nhà, phần móng luôn được thi công kỹ lướng nhất. Nếu dựa theo công thức này quy trình thực hiện móng sẽ chính xác. Bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp toàn bộ nội dung và công thức tính thể tích móng đơn hợp lý nhất. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Móng đơn hay còn gọi móng cốc là loại móng chịu một cột lớn hoặc là 1 chùm các cột đứng gần nhau với tác dụng chịu lực. Móng đơn thường dùng để gia cố hay xây dựng các công trình có tải trọng tương đối nhẹ như: nhà kho, nhà từ 1 đến 4 lầu, nhà dân sinh.

Vì kết cấu những ngôi nhà này không quá phức tạp nên xây dựng bằng móng đơn sẽ tiết kiệm chi phí đáng kể so với móng băng, thời gian hoàn thiện cũng nhanh hơn.

Ảnh 1: Bản vẽ mặt cắt móng đơn

Móng này sẽ gồm có 3 loại đó là: móng mềm, móng cứng hoặc móng kết hợp và móng nằm riêng lẻ. Tùy vào công trình, chúng ta có thể lựa chọn hình dáng của móng sẽ bao gồm như: hình vuông, hình tròn hay hình chữ nhật.

Móng đơn có cấu tạo là 1 trụ dài được làm bằng thép và bê tông. Đối với nền đất thịt, nhiều bùn lầy, đất yếu thì phần đáy móng sẽ được đặt lên 1 lớp đất đã pha đá với chiều sâu ít nhất 1m để đảm bảo.

Đây là phương pháp cấu tạo giúp cho việc gia cố nền đất trở nên tốt hơn, tránh đất sạt lở làm ảnh hưởng đến công trình, nhất là khả năng chịu lực của móng. Thông thường, cấu tạo chi tiết của móng đơn bê tông sẽ bao gồm các phần:

Giằng móng

(hay còn gọi là đà kiềng): Có tác dụng đỡ tường ngăn bên trên và làm giảm độ lún lệch giữa các móng trong công trình. Nếu giằng móng được kết hợp làm dầm móng để giảm độ lệch tâm móng thì phải tính toán nó như một dầm trong kết cấu khung.

Cổ móng:

Kích thước cổ móng có thể bằng với cột tầng trệt nhưng thường được mở rộng thêm mỗi phía 2,5cm để tăng lớp bê tông bảo vệ cốt thép trong cổ móng.

Bản móng:

Thường có đáy dạng chữ nhật, bị vát có độ dốc vừa phải, được tính toán để có kích thước hợp lý. Thông thường khi thiết kế bản móng các kiến trúc sư sẽ cân đối sao cho phù hợp nhất với tổng thể công trình.

Lớp bê tông lót:

Thường dày 100, bê tông đá 4×6 hoặc bê tông gạch vỡ, vữa xi măng mác 50÷100, có tác dụng làm sạch, phẳng hố móng, chống mất nước xi măng, ngoài ra nó còn làm ván khuôn để đổ bê tông móng.

Ảnh 2: Bản vẽ chi tiết cấu tạo móng đơn

Cấu tạo của móng đơn tuy đơn giản nhưng đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao. Trong bất kỳ một công trình, không thành phần nào là không quan trọng. Phần móng vững chắc chính là nền tảng đầu tiên để xây nên một ngôi nhà vững chắc.

Vì vậy khi thiết kế và thi công nên đặt chữ tâm lên hàng đầu, đảm bảo chất lượng công trình cũng như đảm bảo an toàn, toàn diện hiện tại và sau này.

Tính toán móng đơn sẽ được áp dụng các nhà dân dụng, nhà xí nghiệp, mố trụ cầu nhỏ, móng mố trụ cầu, móng trụ điện, tháp ăng ten … Khi gặp phải trường hợp chịu tải trọng lớn cần phải mở rộng đáy móng. Tăng cả chiều dài móng và chiều sâu chôn móng. Tuy nhiên móng cốc (móng đơn) chỉ nên dùng trong trường hợp đất nền có sức chịu tải.

Biến dạng nền không quá lớn thì chúng ta áp dụng lý thuyết đàn hồi tính các đặc trưng biến dạng. Tận dụng khả năng làm việc của nền trong giai đoạn biến dạng tuyến tính.

Đối với công thức tính thể tích móng đơn do nhà thầu thiết kế có hình dạng như thế nào: hình chóp. hình trụ thẳng, đa diện. Mỗi hình dạng sẽ có một công thức tính thể tích riêng. Từ đó áp dụng để tính toán chính xác được số liệu cần thiết nhất.

Ảnh 3: Mặt bằng thực hiện móng đơn

Công thức tính thể tích móng đơn theo hình dạng của đáy móng:

Nếu đáy móng hình tam giác: S = (b.h)/2.

Nếu đáy móng hình chữ nhật: S = a.b. + Hình tròn: S = πR² Áp dụng với đáy móng có hình tròn.

Nếu đáy móng hình vành khuyên: S = (π (D² – d²))/4.

Nếu đáy móng hình thang: S = ((a + b)/2)*h

Nếu đáy móng hình vuông: S = a

Nếu đáy móng hình lập phương: V = a

; Sxq = 4.a2

Nếu đáy móng hình hộp: V = a.b.c; Sxq = 2.(a.c + b.c).

Nếu đáy móng hình đống cát: V = (h/6).[a.b + (a + a1).(b + b1) + a1.b1].

Nếu đáy móng hình ống: V = (π/4).h.[D²- d²]; Sxq = π.h.D.

Khi tải trọng đặt đúng tâm: P≤ R

Khi tải trọng lệch tâm: P≤ 1.2 R

Trong đó: ký hiệu a,b là các cạnh, V là thể tích, S là diện tích, đáy lớn là D, đáy nhỏ d, π = 3.14, h ký hiệu chiều cao, R là bán kính…

Công thức tính đơn giản: R = m(A.y.b + B.q + D.c)

Trong đó:

b là chiều rộng bề mặt đáy của móng

q: Tải trọng một bên móng

c: Lực dính theo đơn vị của lớp nền đất;

A, B, D: Thông số phụ thuộc vào các góc ma sát trong của đất;

M: Hệ số ở mức điều kiện có thể làm việc của nền móng đơn

Bước 1: Công tác chuẩn bị

Để tránh sơ suất trong thi công cần có công tác chuẩn bị thật kỹ càng. Đây là một trong những bước tiền đề quan trọng đầu tiên trong vấn đề thi công móng đơn. Cần kiểm tra các yêu cầu về số lượng nhân công, thời gian, nguyên vật liệu để sẵn sàng dành cho công tác thi công được tiến hành thuận lợi.

Bước 2: Thực hiện đóng cọc

Trước khi đóng cọc phải nhìn vào bản vẽ thi công để giúp xác định được chính xác vị trí và khoảng cách tại các ô cọc cùng nhau. Tại địa hình có nền đất yếu, cần có biện pháp đổ bê tông móng tốt để đảm bảo độ mềm lún của đất, có thể gia cố móng bằng các cọc tre, cọc gỗ…

Ảnh 4: Quá trình thực hiện đóng cọc móng đơn

Bước 3: Đào hố móng

Sau khi đã cố định phần cọc, thực hiện những bước tiếp theo đó là đào đất tại hố móng xung quanh phần cọc đó. Người thực hiện đào hố móng cần phải hiểu được độ nông, sâu, diện tích đủ rộng để giảm sự cố khi thi công móng đơn. Đặc biệt là đảm bảo yêu cầu về kích thước so với tải trọng của công trình và làm móng được khô ráo, thoáng mát.

Bước 4: Làm phẳng mặt hố móng

Hố móng sau khi đào phải được làm phẳng để quá trình thi công tiếp theo được tiến hành thuận lợi, dễ dàng hơn. San phẳng hố móng bằng cách sử dụng những loại đá có kích thước tương đồng nhau. Sau đó sử dụng những dụng cụ thi công chuyên nghiệp như máy đầm, đầm tay để san đầm bề mặt hố móng.

Bước 5: Kiểm tra độ cao và lớp bê tông vừa đổ lót móng

Bê tông lót móng được hiểu là lớp bê tông dùng tại lót dưới lớp bê tông móng, giằng móng hoặc các kết cấu kiện tiếp xúc với đất để giúp hạn chế bê tông lớp trên mất nước và bề mặt bằng phẳng, đà giằng, đáy móng.

Bước 6 : Ghép cốp pha móng

Đặt cốp pha theo lưới thép đã được gia công chuẩn bị từ trước.

Bước 7: Đổ bê tông móng

Bê tông được đổ vào móng sau khi đã hoàn thiện công tác cốp pha cho móng đơn. Bê tông sử dụng để đổ móng cần đạt đúng tiêu chuẩn theo quy định từng hạng mục công trình.

Ảnh 5: Thực hiện đổ bê tông móng

Bước 8: Tháo dỡ cốp pha móng

Sau khi bê tông đạt độ liên kết cố định khoảng từ 1 – 2 ngày là có thể tháo cốp pha.

Bước 9: Cắt đầu cọc

Thực hiện đập phá đầu cọc bê tông phần dư và để lại thép chờ để nối với kết cấu phía trên.

Bước 10: Bảo dưỡng bê tông móng đơn sau khi đổ.

Nếu như quá trình thi công móng không đảm bảo sẽ làm gây nên những vấn đề có tác hại nghiêm trọng như: sụt lún, thấm sàn, nứt sàn bê tông, tuổi thọ cho toàn bộ công trình thấp. Do đó, để tránh sự cố khi thi công móng đơn, chủ đầu tư cần phải chú ý tính toán, nghiên cứu kỹ lưỡng một cách chính xác, khoa học nhất.

Công Thức Tính Diện Tích Hình Chữ Nhật Chuẩn Xác Nhanh Nhất

Tham khảo lại kiến thức cách tính diện tích hình chữ nhật, chu vi hình chữ nhật điều cần thiết giúp các bạn đọc học, hệ thống lại kiến thức hiệu quả, áp dụng giải bài toán nhanh chóng, chính xác.

* Tính chất

– Hai đường chéo trong hình chữ nhật cắt nhau tạo ra 4 tam giác cân.

* Dấu hiệu

– Hình bình hành có một góc vuông hoặc có hai đường chéo bằng nhau.

Từ công thức tính diện tích, chu vi hình chữ nhật ở trên, bạn dễ dàng suy ngược công thức tính chiều dài, chiều rộng khi biết được diện tích, chu vi, 1 cạnh:

* Cho diện tích, chiều dài 1 cạnh

– Biết chiều dài: Chiều rộng = Diện tích : Chiều dài.

* Cho chu vi, chiều dài 1 cạnh

– Biết chiều dài: Chiều rộng = P: 2 – chiều dài.

– Ghi sai đơn vị tính: Với diện tích, bạn cần viết đơn vị đo lường cùng với mũ 2.

Bài 6 trang 118 sgk toán lớp 8 tập 1

c) Chiều dài tăng 4 lần, chiều rộng giảm 4 lần?

Công thức tính diện tích hình chữ nhật là S = a.b, như vậy diện tích S của hình chữ nhật vừa tỉ lệ thuận với chiều dài a, vừa tỉ lệ thuận với chiều rộng b của nó.

Bài 7 trang 118 sgk toán lớp 8 tập 1

Câu hỏi:

– Một gian phòng có nền hình chữ nhật với kích thước là 4,2m và 5,4m có một cửa sổ hình chữ nhật kích thước là 1m và 1,6m và một cửa ra vào hình chữ nhật kích thước là 1,2m và 2m.

– Ta coi một gian phòng đạt mức chuẩn về ánh sáng nếu diện tích các cửa bằng 20% diện tích nền nhà. Hỏi gian phòng trên có đạt mức chuẩn về ánh sáng hay không?

Hướng dẫn giải

Bài 8 trang 118 sgk toán lớp 8 tập 1

Lời giải:

Áp dụng công thức tính diện tích tam giác vuông, ta được:

Bài 9 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

ABCD là một hình vuông cạnh 12 cm, AE = x cm. Tính x sao cho diện tích tam giác ABE bằng 1/3 diện tích hình vuông ABCD.

Hướng dẫn giải

Bài 10 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

Cho một tam giác vuông. Hãy so sánh tổng diện tích của hai hình vuông dựng trên hai góc vuông với diện tích hình vuông dựng trên cạnh huyền.

Hướng dẫn giải

Vậy: Trong một tam giác vuông, tổng diện tích của hai hình vuông dựng trên hai cạnh góc vuông bằng diện tích vuông dựng trên cạnh huyền.

Bài 12 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

Hướng dẫn giải:

– Hình thứ nhất là một hình chữ nhật có chiều dài là 3 đơn vị diện tích và chiều rộng là 2 đơn vị diện tích:

Diện tích hình chữ nhật là: 2.3 = 6 (đơn vị diện tích).

– Hình thứ hai là hình bình hành, đặt tên hình là ABCD, kẻ AH, CK như hình vẽ:

Khi đó, diện tích hình bình hành ABCD bằng tổng diện tích hình vuông AHCK với diện tích tam giác AHD và diện tích tam giác CKB.

SABCD = SAHD + SAHCK + SCKB

Diện tích hình vuông AHCK có cạnh 2 là:

22 = 4 (đơn vị diện tích).

Diện tích tam giác ADH bằng diện tích tam giác CKB bằng:

Diện tích hình bình hành ABCD là:

4 + 1 + 1 = 6 (đơn vị diện tích).

– Hình thứ ba là một hình bình hành:

Ta đặt hình bình hành đã cho là ABCD có đường chéo AC.

Khi đó, diện tích hình bình hành ABCD bằng diện tích tam giác ABC cộng với diện tích tam giác ADC.

Diện tích tam giác ABC bằng diện tích tam giác ADC bằng:

Diện tích hình bình hành ABCD là: 3 + 3 = 6 (đơn vị diện tích).

Bài 13 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

Bài 14 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

Một đám đất hình chữ nhật dài 700m, rộng 400m. Hãy tính diện tích đám đất đó theo đơn vị m2, km2, a, ha.

Hướng dẫn giải:

Diện tích đám đất hình chữ nhật là:

S = 700.400 = 280000 (m2)

Ta có: 1km2 = 1000000 m2

1a = 100 m2

1ha = 10000 m2

Nên diện tích đám đất tính theo các đơn vị trên là:

S = 280000m2 = 0,28 km2 = 2800 a = 28 ha.

Bài 15 trang 119 sgk toán lớp 8 tập 1

b) Hãy vẽ hình vuông có chu vi bằng chu vi hình chữ nhật ABCD. Vẽ được mấy hình vuông như vậy? So sánh diện tích hình chữ nhật với diện tích hình vuông có cùng chu vi vừa vẽ. Tại sao trong các hình chữ nhật có cùng chu vi thì hình vuông có diện tích lớn nhất.

a) Hình chữ nhật ABCD đã cho có diện tích là SABCD = 3.5 = 15 (cm2)

Hình chữ nhật ABCD đã cho có chu vi là PABCD = (3+5) x 2 = 16 (cm)

Hình chữ nhật có kích thước là 1cm x 12cm có diện tích là 12cm2 và chu vi là:

Hình chữ nhật kích thước 2cm x 7cm có diện tích là 14cm2 và chu vi là:

Như vậy, vẽ được nhiều hình chữ nhật có diện tích bé hơn nhưng có chu vi lớn hơn hình chữ nhật ABCD cho trước.

b) Cạnh hình vuông có chu vi bằng chu vi hình chữ nhật ABCD là:

16 : 4 = 4 (cm).

Diện tích hình vuông này là:

4.4 = 16 (cm2).

Vậy diện tích hình chữ nhật bé hơn diện tích hình vuông.

Trong các hình chữ nhật có cùng chu vi thì hình vuông có diện tích lớn nhất.

Gọi cạnh của hình chữ nhật có độ dài lần lượt là a, b.

Vậy hình vuông có diện tích lớn nhất.

Nhạc Cụ Cổ Truyền Vn – Lục Huyền Cầm

Chào các bạn,

Tiếp theo Đàn Hồ/Gáo, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn cây Lục Huyền Cầm của Việt Nam.

Lục Huyền Cầm là loại nhạc cụ độc đáo của Việt Nam được biến cải dựa trên cây đàn Guitar (Guitare Espagnole Moderne) của phương Tây trong quá trình phát triển của loại hình Âm Nhạc Tài Tử và Cải lương ở Miền Nam – Việt Nam. Nó còn có tên là Ghita Phím Lõm, Ghita Việt Nam, Ghita Vọng Cổ.

Lục Huyền Cầm là cả một quá trình thử nghiệm, chọn lọc với nhiều nhạc cụ phương Tây khác nhau, điều chỉnh, cải biến để phù hợp với loại hình âm nhạc đòi hỏi những khả năng biểu hiện tình cảm, kỹ thuật đa dạng và phong phú.

Lục Huyền Cầm ra đời với cái tên đặc biệt này tuy nó chỉ có 4 dây. Cho đến ngày nay, nó được sử dụng phổ biến với hệ thống gồm 5 dây, đó là cả một quá trình với sự đóng góp của nhiều nghệ nhân danh tiếng trong làng nhạc Cải lương, Tài tử.

Từ cây đàn Ghita 6 dây ban đầu, người ta khoét các phím lõm xuống chừng 1 cm, hình bán nguyệt nhằm tạo ra âm thanh khác biệt, tạo độ ngân rung đặc trưng của ca vọng cổ.

* Thùng đàn: hình tròn dẹt, đường kính 36 cm.

* Mặt đàn: mặt đàn phẳng, làm bằng gỗ thông nhẹ, xốp, thành đàn thấp khoảng 8,5 cm làm bằng gỗ cứng có lỗ thoát âm, trên mặt đàn có một bộ phận để mắc dây đàn và một ngựa đàn.

* Dọc đàn (cần đàn): dài 62 cm làm bằng gỗ cứng, thường dùng gỗ trắc, có tất cả 19 phím bằng kim loại (đồng thau) gắn đàn trên cần đàn: 12 phím đàn gắn đàn trên dọc (cần đàn) và 7 phím gắn trên cần và mặt đàn. Trên dọc (cần đàn), khoảng cách giữa hai ô phím, người ta khoét lỗ sâu xuống cần đàn, để tạo ra hiệu quả âm thanh đặc biệt, như nhấn, rung… thể hiện chữ nhạc dân tộc Việt Nam rõ nét và sâu sắc hơn.

* Dây đàn: là loại dây kim khí thường là bằng inox, chạy qua ngựa đàn, kéo lên cần đàn, trước khi xỏ vào trục dây được luồn qua một miếng xương đặt trên mặt cần đàn. Qua quá trình hình thành và phát triển, có nhiều hệ thống lên dây như:

7. Dây bán Ngân Giang: Rê, Sol, Rê, Si, Rế

Hiện nay hệ thống dây Lai: Rê, Sol, Rê, La, Rế (có khi 6 dây: Sol, Rê, Sol, Rê, La, Rế) được coi là phổ biến nhất được sử dụng để biểu diễn, giảng dạy và học tập, đặc biệt hai dây đàn số 1 và số 2 có tiết diện nhỏ hơn dây Ghita bình thường để tạo cho âm sắc mềm mại và thanh thoát hơn.

* Bộ phận lên dây: có 6 trục để lên dây, mỗi trục xuyên ngang thành đàn (ở đầu đàn) để mắc dây và lên dây.

* Miếng gảy đàn: nghệ nhân gảy đàn bằng miếng nhựa với những ngón gảy, hất, vê, khảy, móc…

Khi dùng chơi nhạc cổ, Lục Huyền Cầm không dùng dây 6. Dây đàn được lên theo âm giai ngũ cung (pentatonic).

Tư thế đàn:

2. Ngồi thẳng trên ghế, đàn được đặt ngang tầm tay:

Kỹ thuật tay trái: có ngón láy, ngón luyến, ngón bật, ngón mổ, ngón bịt và đặc biệt là ngón vuốt vì dọc (cần đàn). Ghita Việt Nam có bàn phím lõm, ngón này thường kết hợp với ngón vê của tay phải.

Ngón rung ngang: còn gọi là rung gân trong, là cách rung theo chiều ngang của dây, đối với những âm rung có tính chất bắt buộc và thường xuyên như Xự và Cống trong Hơi Bắc, Xang và Oan trong Hơi Nam thì có thể đặt dấu rung ở hoá biểu nơi thích hợp trên dòng hoặc khe nhạc. Tùy theo trình độ và thói quen, người ta có thể xử lý chữ nhạc theo mức độ khác nhau: rung nhanh và đều đặn gọi là rung mượt, rung nhanh và gợn sóng gọi là rung hột.

Ngón nhấn: là dùng ngón bấm tay trái nhấn dây xuống để tạo hiệu quả tiếng đàn cao hơn cung bậc bình thường, ký hiệu dấu nhấn ghi trên nốt.

Ngón nhấn luyến: là ngón nhấn một âm này đến một hoặc nhiều âm khác có cao độ cao hoặc thấp hơn âm khởi đầu, tất cả đều thực hiện trên cùng một ô phím. Hiệu quả nhấn luyến tạo cho âm thanh nghe liền lạc, mềm mại và mang đậm tính dân tộc.

Ngón nhấn rung: là kết hợp giữa ngón nhấn và rung, ví dụ như Xang và Oan trong Hơi Nam.

Ngón nhấn mượn cung: là tạo một âm nào đó bằng cách nhấn trước trên cung phím của một bậc âm trước nó, hiệu quả âm thanh nghe tình cảm hơn so với bấm ngay trên cung phím chính của âm này.

Ngón nhấn láy: là kết hợp giữa nhấn và láy, tùy theo hình thức láy nó có thể là nhấn láy dài, nhấn láy ngắn, nhấn láy vỗ, nhấn láy chùm…

Ngón vuốt: là dùng ngón tay trái vuốt đi lên hay đi xuống theo chiều dọc của dây trong khi tay phải chỉ gảy một lần hay kết hợp với ngón vê hay ngón phi.

Bồi âm: là cách sử dụng ngón tay trái chạm nhẹ vào giữa các phím ở các ngăn V, VII, IX, XII, XVII trong khi tay phải gảy dây đó ở sát ngựa đàn. Cũng có thể dùng đầu ngón trỏ của tay mặt chạm vào dây cũng trên các ngăn trên trong khi ngón áp út của tay mặt gảy ngay dây đó. Âm bồi có hiệu quả nghe như tiếng chuông.

Lục Huyền Cầm được chủ yếu chơi trong dàn nhạc của Cải Lương, Đờn Ca Tài Tử Miền Nam.

– Đệ nhất danh cầm Ghita Phím Lõm

Cùng với 13 clips tổng hợp độc tấu, hòa tấu Lục Huyền Cầm trong các sinh hoạt Đờn Ca Tài Tử và trích đoạn tuồng Cải Lương, và 1 clip song tấu Guitar & T’rưng bài Malaguena, do các nghệ nhân ưu tú trình diễn để các bạn tiện việc tham khảo và thưởng thức.

Đặc biệt hôm nay mình giới thiệu đến các bạn “Đệ Nhất Danh Cầm (Lục Huyền Cầm) Cổ Nhạc VN”, cố nhạc sĩ Văn Vĩ, người thầy kính yêu của mình trong bộ môn Dân Ca Cổ Nhạc Miền Nam, và Danh cầm Văn Hải, người đệ tử tài năng nhất của thầy với ngón đàn cực tốc tuyệt kỷ.

Mời các bạn.

Túy Phượng

(Theo Wikipedia)

Đàn Guitar có nguồn gốc từ Tây Ban Nha?

Đàn Guitar không phải xuất hiện đầu tiên ở Tây Ban Nha

Đúng vậy, Đàn Guitar hay Tây Ban Cầm là nhạc cụ có gốc gác từ phương đông và rất thông dụng ở Persia và nhiều xứ khác của Trung Đông. Sau này người Á Rập mới đưa nhạc cụ này vào Tây Ban Nha. Vì lẽ đó mà không ít người lầm tưởng nhạc cụ này có nguồn gốc từ Tây Ban Nha.

Cách gọi là Tây Ban Cầm là để phân biệt với “Hạ Uy Cầm” (Guitar Hawaienne) hoặc là Lục Huyền Cầm (Guitar lõm phím trong đờn ca tài tử Nam Bộ)

Lịch sử phát triển của đàn Guitar

Đàn ghita có một lịch sử phát triển lâu dài, có lẽ khởi đầu từ chiếc dây cung của những người thợ săn cổ. Tiếng bật của dây cung khi mũi tên được phóng đi đã gợi ý cho người xưa sáng tạo ra đàn lia, đàn hạc và đàn luyt. Những chiếc đàn này được làm từ gỗ, mai rùa và gân động vật. Ở Hy Lạp, thế kỷ 7, người ta thấy xuất hiện phổ biến đàn lia và đàn cithara (một loại đàn lớn cồng kềnh, bắt chước cơ cấu của đàn lia với mặt gỗ to bản).

Từ “ghita” (guitar) bắt nguồn từ chữ cithara. Cây đàn ghita đầu tiên có lẽ xuất hiện ở Ai Cập và Babylon từ 1000 năm trước Công nguyên. Trải qua nhiều biến đổi, nó được những đạo quân xâm lược mang đến châu Âu khoảng thế kỷ thứ 8 và phát triển rực rỡ vào thế kỷ 14, đặc biệt tại Tây Ban Nha.

Các loại đàn guitar ngày nay hay sử dụng

Theo thời gian cũng như tập quán sinh hoạt ở mỗi vùng miền, khu vực và tầng lớp khác nhau mà ngày nay có rất nhiều biến thể từ chiếc guitar cổ:

Guitar bass không phím

Lịch sử phát triển Ghita ở Việt Nam

Đàn ghita xuất hiện ở Việt Nam từ bao giờ là một câu trả lời khó. Giả thuyết hiện nay được nhiều người đồng ý là đàn ghita đã theo chân các cố đạo Tây Ban Nha du nhập vào Việt Nam từ đầu thế kỷ 19. Nhưng phải đến năm 1920 mới bắt đầu xuất hiện những người Việt Nam chơi ghita.

Quá trình hình thành

Những người chơi ghita đầu tiên ở Việt Nam chính là các nghệ sỹ cải lương. Ghita phím lõm là guitar du nhập từ nước ngoài được các Nghệ nhân đờn ca tài tử khoét lõm phím đàn và lên dây theo âm giai ngũ cung (pentatonic) “Líu, Xề, Líu Hò, Lìu” để đàn các bài bản cải lương.

Vào thập niên 1930, tân nhạc Việt Nam phát triển cùng với số lượng người chơi ghita theo lối mới tăng lên. Bên cạnh những người diễn tấu người nước ngoài đã xuất hiện những tên tuổi Việt Nam như Phan Văn Trường, Canh Thân, Đỗ Chí Khang, Thiện Tơ, Dương Thiệu Tước. Tuy nhiên, họ đều tự học là chính chứ không được đào tạo một cách bài bản.

Điều này đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển của ghita, các hình thức biểu diễn và diễn tấu đều mang tính tự phát. Phổ biến nhất là dạng ban nhạc gồm 4 nhạc cụ: ghita Hawaii, guitar 6 dây, Đại hồ cầm và ghita 4 dây Hawaii (ukulele), chơi hòa tấu trong các phòng trà hoặc quán bar. Các hình thức khác như song tấu hay độc tấu mãi tới thập niên 1940 về sau này mới phát triển.

Năm 1932, xuất hiện cây đàn ghita đầu tiên do người Việt Nam làm là cây đàn do cụ Xuân Lan, người làng Đào Xá (Hà Nội) chế tác. Thời kỳ này cũng xuất hiện nhiều cửa hiệu làm đàn nổi tiếng như Nhạc Sơn, Kim Thanh, Tạ Tấn.

Quá trình phát triển

Giữa thập niên 1940, cây ghita đã giành được vị thế quan trọng trong giới mộ điệu của Việt Nam. Với tính chất dễ chơi, dễ học, gọn nhẹ, ghita đã trở thành bạn đường thân thiết của các nhạc sỹ kháng chiến, giới học sinh sinh viên và nhiều người yêu nhạc.

Thời kỳ trước 1975 vì yếu tố chiến tranh mà nghệ thuật ghita cũng vì thế trở nên thăng trầm. Dần dần có sự phân hoá rõ rệt tại hai vùng Nam – Bắc của đất nước. Tại mỗi nơi, ghita có những đặc thù nhất định.

Tại miền Bắc, cùng với sự ra đời của bộ môn ghita trong khoá giảng dạy đầu tiên của trường Âm nhạc Việt Nam (1956) do Phạm Ngữ làm chủ nhiệm đã đánh dấu bước đi quan trọng cho thấy ghita được chính thức chấp nhận.

Nhạc phẩm và sách giáo khoa được biên soạn cho ghita được xuất bản một cách rộng rãi . Các nhạc phẩm của thời kỳ này hầu hết là được chuyển soạn (arrangement) từ các ca khúc Việt Nam nổi tiếng hay biến tấu (variation) trên các làn điệu dân ca. Hầu hết các trung tâm nghệ thuật đều có các lớp dạy đàn ghita.

Song, do hoàn cảnh chiến tranh, thiếu bài bản và điều kiện tổ chức, thiếu cả sự liên hệ với nền nghệ thuật ghita thế giới, và thiếu cả nghệ sĩ ghita bậc thầy được đào tạo chính quy nên nghệ thuật ghita ở miền Bắc lúc đó phát triển chậm và không đều.

Ở miền Nam, sự phát triển của guitar có phần thuận lợi hơn. Đàn ghita được đưa vào chương trình giảng dạy của trường Quốc gia Âm nhạc Huế và trường Quốc gia Âm nhạc Sài Gòn từ 1956. Thêm vào đó, giới mộ điệu ở Sài Gòn được tiếp xúc nhiều hơn với ghita cổ điển thế giới thông qua những buổi trình diễn của các bậc thầy như Siegfried Behrend, Julian Bream, Alice Artzt,… Ghita từ chỗ phổ biến ở phòng trà, dần dần đã đi vào đời sống thường nhật. Có rất nhiều dòng ghita cùng song song tồn tại và hỗ trợ cho nhau rất tốt như ghita cổ điển, ghita flamenco, ghita jazz……

Thời kỳ sau 1975 nghệ sỹ ghita ở hai miền có dịp gặp nhau, trao đổi kinh nghiệm, bài bản và kỹ thuật. Từ đó tạo cơ sở cho nền nghệ thuật ghita non trẻ của Việt Nam có dịp phát triển lên một trình độ mới.

Kể từ sau năm 1990, ghita cổ điển cũng như nghệ thuật ghita nói chung dường như bước vào thoái trào. Giới ghita cổ điển chỉ còn gói gọn trong các nhạc viện. Những nghệ sỹ lớn hầu hết đều chuyển sang chơi nhạc nhẹ hoặc rời ra nước ngoài. Nghề làm đàn ghi-ta, vĩ cầm, mandoline…..cũng theo đó mà bị mai một.

Nhưng hiện nay thì Guitar tại Việt Nam đã được công chúng hóa và lan tràn khắp nơi trong lòng người yêu nhạc, từ quán bar đến phòng trà, công viên, vỉa hè…

Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, mạng Internet, sự giao lưu của những người yêu ghi-ta đã không bị giới hạn trong một vùng cụ thể mà có thể thường xuyên tìm hiểu trao đổi học hỏi với bên ngoài….

Các quán coffe Acoustic mọc lên như nấm sau mưa, các trung tâm dạy đàn thì nườm nượp già trẻ lớn bé kéo nhau đi học…

Tại BMT có thể kể đến Nhà Văn Hóa Thanh Thiếu Nhi Daklak, số 03 Lê Duẩn, một điểm dạy Guitar tương đối lớn và uy tín nhất, mỗi năm thu hút hàng ngàn người đến đăng ký học.

Nét độc đáo của đàn Guitar phím lõm trong dàn nhạc Tài Tử Cải Lương

(Băng Huyền)

Nhạc Tài Tử Cải Lương ra đời khi các nhạc cụ dân tộc đã định hình, trước nhu cầu muốn tìm một nhạc cụ phù hợp với nghệ thuật Tài Tử Cải Lương, các nghệ nhân nhạc Tài Tử Cải Lương giàu sáng tạo đã thử nghiệm trên nhiều nhạc cụ, cả nhạc cụ dân tộc và nhạc cụ Tây phương du nhập vào Việt Nam, và đã cho ra đời cây guitare phím lõm thật độc đáo.

Cận cảnh cây đàn guitar phím lõm điện tử, bên dưới là Song Loan và dụng cụ Effect guitare kèm theo đàn guitar phím lõm điện tử để tăng hiệu quả âm thanh cho nhạc cụ. (Băng Huyền-Viễn Đông)

Kể từ những năm đầu thập niên 1930 đến nay, từ một cây đàn guitare của Tây phương, các nghệ nhân của Tài Tử Cải Lương đã “Việt Nam hóa” bằng cách khoét lõm phím thành guitar phím lõm để có thể nhấn nhá ra những chữ nhạc cổ truyền dân tộc, lên dây theo nhiều cung bậc khác nhau của đàn Tài Tử. (Chẳng hạn như các loại dây Xề Bóp; Dây Sài Gòn; Dây Rạch Giá; Dây Tứ Nguyệt; Dây Lai; Dây Ngân Giang; Dây bán Ngân Giang; Dây Mỹ Châu, v.v..) Họ vận dụng kiến thức về hệ thống bài bản âm nhạc tài tử để diễn tấu nhạc cụ mới này, tùy bài người ta lên các dây khác nhau để có thể nhấn được các điệu buồn đặc trưng, điệu Nam, Nam Ai, Nam Xuân, Ngũ cung đảo hay Tứ đại oán… trong bài vọng cổ.

Dù là một nhạc cụ Tây Phương nhưng guitare phím lõm hội đủ những yếu tố sáng tạo độc đáo để trở thành nhạc cụ mang âm sắc Việt Nam, là một điều rất đáng để tự hào. Để rồi theo thời gian, cây guitare phím lõm đã khẳng định vai trò của mình trong dàn nhạc cải lương, bất kỳ cuộc hòa đàm nào cũng không thể vắng mặt cây đàn này. Dù là một nhạc cụ “trẻ nhất” trong dàn nhạc truyền thống Việt Nam, nhưng nó đã chiếm vị trí cây đàn chủ lực trong dàn nhạc cải lương, mà khi xưa vị trí đó thuộc về đàn Kìm.

Theo lời của nhạc sĩ cổ nhạc Văn Hoàng thì trước khi đàn guitare phím lõm giữ vai trò chủ lực, giữ nhịp Song Loan trong dàn nhạc cải lương, thì đa số người ca bài bản nhạc tài tử giỏi có xuất thân từ những lớp nhạc tài tử, các thầy đờn thường dùng đờn Kìm để dẫn dắt người học. Âm sắc và lòng bản của đờn Kìm đã trở thành nền tảng. Chính vì vậy vai trò chủ lực, giữ nhịp Song Loan trong dàn nhạc, giữ một vai trò giềng mối cho cả đêm diễn luôn là tiếng đờn Kìm.

“Nhưng từ những năm 1930, khi đàn guitare được đưa vào dàn nhạc tài tử, mang lại một âm sắc mới, hấp dẫn trong ca nhạc tài tử, nên sân khấu cải lương cũng bắt đầu sử dụng guitare vào dàn nhạc của sân khấu cải lương. Nhiều nhạc sĩ đờn Kìm đã chuyển sang luyện tập đàn guitare phím lõm.”

Vì sao đàn guitare phím lõm trở thành một nhạc cụ không thể thiếu đối với ban nhạc Tài Tử, Cải Lương, và đôi khi trong một buổi diễn trích đoạn cải lương hoặc ca vọng cổ, tân cổ giao duyên hiện nay tại hải ngoại, bầu show muốn tiết kiệm tiền, nhưng tránh việc để nghệ sĩ hát trên nền nhạc thu sẵn CD phát ra, chỉ cần mời một nhạc sĩ guitare phím lõm để đệm đàn mà vẫn bảo đảm được buổi diễn sống động.

Giải thích điều này, nhạc sĩ Văn Hoàng cho rằng, “Bởi do cấu tạo khá hoàn hảo và khả năng biểu hiện đa dạng của guitare phím lõm. Đặc biệt là ngày nay với hệ thống dây Lai [Rê, Sol, Rê, La, Rế (có khi 6 dây: Sol, Rê, Sol, Rê, La, Rế) được coi là phổ biến nhất được sử dụng để biểu diễn, giảng dạy và học tập, đặc biệt hai dây đàn số 1 và số 2 có tiết diện nhỏ hơn dây Guitare bình thường để tạo cho âm sắc mềm mại và thanh thoát hơn.], dây này đang thống trị do tính đa năng, đàn thoải mái ba hơi cũng như các giọng nam nữ khác nhau, khỏi phải chỉnh lại dây đàn nếu chuyển sang các điệu khác, nên guitare phím lõm đàn được tất cả các loại bài bản tài tử, cải lương và cả nhạc mới, việc khoét lõm các phím đàn giúp cho guitare phím lõm có những nét nhấn, rung… thể hiện được những sắc thái tinh tế của âm nhạc tài tử. Với hệ thống phím bán cung và số lượng dây tương đối nhiều, guitare phím lõm có những nét lướt nhanh, trong một thời gian ngắn có thể đàn một số lượng nốt khá nhiều và có thể biến âm nhiều kiểu mà không bị hạn chế. Guitar phím lõm là một nhạc cụ có khả năng tạo nên những cái mới vì vậy riêng đối với cải lương, nó là nhạc cụ không thể thiếu.

Cấu tạo của Guitare phím lõm gỗ và điện

Guitare phím lõm có 2 loại là đàn gỗ và đàn điện:

Cần đàn làm bằng gỗ cứng, có tất cả 19 phím bằng kim loại (đồng thau) gắn đàn trên cần đàn: 12 phím đàn gắn đàn trên dọc (cần đàn) và 7 phím gắn trên cần và mặt đàn. Trên dọc (cần đàn), khoảng cách giữa hai ô phím, người ta khoét lỗ sâu xuống cần đàn, để tạo ra hiệu quả âm thanh đặc biệt, như nhấn, rung… thể hiện chữ nhạc dân tộc Việt Nam rõ nét và sâu sắc hơn.

Còn guiatare điện thì thùng đàn có hình vẹt vai, là một khối đặc hoặc có hộp cộng hưởng, dọc theo mặt đàn, ngay dưới các dây đàn, có gắn 1 đến 4 cuộn dây điện tử. Mặt đàn gắn một miếng nhựa để bảo vệ không bị trầy sướt do miếng gảy đàn chạm vào. Có 3 hoặc 4 nút điều chỉnh âm sắc và âm lượng của âm thanh phát ra. Cần đàn Guitare phím lõm điện dài và dẹp hơn cần đàn Guitare phím lõm bằng gỗ, giữa khoảng cách của hai phím đàn, cần đàn cũng được khoét sâu tương tự Guitare phím lõm bằng gỗ.

Tính năng đa dạng của Guitare phím lõm điện tử

Khi người viết hỏi vì sao hiện nay hầu hết các nhạc sĩ Guitare phím lõm đều sử dụng đàn điện mà không còn dùng đàn gỗ. Nhạc sĩ Văn Hoàng giải thích: “Ban đầu guitare phím lõm thường thấy là thuộc loại guitare gỗ có hộp cộng hưởng là thùng đàn. Tiếng của guitar gỗ rất hay và ấm nhưng độ vang kém. Ngày nay trong những buổi sinh hoạt đàn ca tài tử nhỏ, người ta vẫn dùng guitare gỗ. Thời trước, muốn chơi trong dàn nhạc trên sân khấu, người ta phải dùng tới guitare điện không còn thùng đàn nhưng tiếng được khuếch đại lên nhiều lần nhờ hệ thống tăng âm điện tử. Lúc đó, chưa có việc để điện vào.

Khoảng những năm cuối thập niên 1940, đầu thập niên 1950, mới gắn điện vào. Guitare điện tiếng đàn chạy lả lướt, đánh rất mau. Ngoài ra ngày nay khi sử dụng guitare điện phím lõm, người ta còn kèm thêm một dụng cụ gọi là Effect Guitare là một trong những thiết bị để biến đổi âm thanh dành cho Guitar điện, tạo ra những sound khác nhau, những effect khác nhau cho Guitare. Giúp âm sắc biến hóa khôn lường, cũng từ một cây đàn nhưng lại có thể cho ra nhiều âm khác nhau. Chính vì thế có thể dễ dàng hiểu được vì sao Guiatare phím lõm đã chiếm vị trí giữ nhịp Song Loan thay cho đờn Kìm trong dàn nhạc Cải Lương.”

Song Loan là gì?

Song Loan, là một trong những nhạc cụ nằm trong bộ gõ. Song Loan chỉ là một nhạc cụ thứ yếu trong hệ thống nhạc lễ, vì ngoài Song Loan còn có các nhạc cụ như: Trống, thanh tre, đấu chập cha… Trống lễ mới giữ vai trò chủ yếu và giữ giềng mối trong tổng thể của dàn nhạc lễ. Từ khi nhạc Tài Tử Cải Lương xuất hiện, thì Song Loan được đưa vào dàn nhạc và trở thành một nhạc cụ giữ vai trò rất quan trọng để giữ nhịp.

Có một điều độc đáo là mỗi nhạc cụ trong dàn nhạc là do một nhạc công đảm nhận, nhưng Song Loan thì không cố định, bất cứ nhạc công nào cũng có thể sử dụng nó, nhưng phải là người có năng lực chỉ huy trong dàn nhạc như nhạc trưởng. Mà trước đây là người đờn Kìm, nay thay thế là người đàn Guitare.

“Là một loại mõ nhỏ bằng gỗ cứng hình tròn dẹt, Song Loan có hình dáng bé nhỏ nhất so với các nhạc cụ khác, một mảnh gỗ tròn chưa bằng miệng chén, đường kính 7 cm, cao 4 cm, được xẻ miệng sâu vào thân khoảng 1/3 để thoát âm. Có một cần gõ bằng sừng trâu uốn mỏng hoặc lá thép có độ đàn hồi cao, trên đầu cần có gắn miếng gỗ nhỏ để gõ xuống thân của nó, tạo ra âm thanh đều đặn “Cốp. Cốp.”

Âm thanh của Song Loan có cao độ lớn nhất và âm vực rộng vang rất xa, không cần qua hệ thống khuếch đại âm thanh mà từ xa khan giả vẫn có thể nghe rõ hơn các nhạc cụ khác trong dàn nhạc Tài Tử Cải lương.” (Trích nguồn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)

Nhạc sĩ cổ nhạc Văn Hoàng cho biết, “Song Loan có vai trò rất quan trọng trong việc giữ trường canh cho các nhạc cụ khác theo đó mà giữ tiết tấu nhịp điệu của mình trong hòa tấu. Người giữ Song Loan ngày xưa là thầy đờn Kìm), sau này thì người giữ Song Loan là Guitare phím lõm, tuy nhiên trong đờn ca tài tử thì đờn Kìm luôn giữ Song Loan.

“Tất cả các nhạc công phải hướng theo tín hiệu Song Loan mà giữ trường canh tiết tấu theo người giữ Song loan và báo hiệu để kết thúc một giai điệu. Trong sân khấu cải lương, không sử dụng hết bài bản mà chỉ một số câu một số lớp nhất định, nên khi gần chấm dứt, người đàn chánh giữ Song Loan sẽ báo hiệu bằng cách đạp lên Song Loan gõ đúp hai cái “Cốp, cốp” liên tục và hai nhịp sau đó ca đờn ngưng một lượt.

“Nhờ vào đó, người đờn diễn tấu tự tin một cách độc lập, phóng túng ngón đờn chữ nhạc một cách bay bướm, người ca thể hiện cảm xúc qua lời ca hoặc sử dụng kỹ thuật luyến láy, lạng lánh mà không lo ngại chênh nhịp… Vì vậy Song Loan là nền tảng của nhịp điệu cho cả nhạc và ca, trong các bản ngắn của Cải Lương, người nghệ sĩ đạt yêu cầu là nhờ có tính hiệu của Song Loan.” (bh)

Đàn Ghi-Ta Việt Nam

(Võ Thanh Tùng)

I. Giới thiệu sơ lược:

Đàn Ghi-Ta Việt- Nam còn được gọi là Ghi-Ta phím lõm hay Ghi-Ta Vọng Cổ, Ðàn Lục Huyền Cầm hoặc Ghi-Ta Cải lương rất thịnh hành tại Việt Nam. Ghi-Ta Việt- Nam là cây đàn được cải biến từ Ðàn Guitare cổ điển, phát sinh từ vùng đất Nam Bộ Việt Nam.

II. Xếp loại:

Đàn Ghi-Ta là nhạc khí dây gảy loại có dọc (cần đàn), có nguồn gốc từ Tây Ban Nha nhập vào Việt Nam, được người Việt cải tạo và trở thành nhạc khí Việt Nam.

III. Hình thức cấu tạo:

Ghi-ta Việt Nam là nhạc khí dây gảy, giống như loại Guitare phối hợp tức là Guitare cổ điển nhưng thùng đàn dẹp và cần đàn hẹp hơn, Ghi-ta Việt Nam có bàn phím lõm khoét sâu vào dọc (cần đàn).

1. Thùng đàn: hình tròn dẹt, đường kính 36cm.

2. Mặt đàn: mặt đàn phẳng, làm bằng gỗ thông nhẹ, xốp, thành đàn thấp khoảng 8,5cm làm bằng gỗ cứng có lỗ thoát âm, trên mặt đàn có một bộ phận để mắc dây đàn và một ngựa đàn.

3. Dọc đàn (cần đàn): dài 62cm làm bằng gỗ cứng, thường dùng gỗ trắc, có tất cả 19 phím bằng kim loại (đồng thau) gắn đàn trên cần đàn: 12 phím đàn gắn đàn trên dọc (cần đàn) và 7 phím gắn trên cần và mặt đàn. Trên dọc (cần đàn), khoảng cách giữa hai ô phím, người ta khoét lỗ sâu xuống cần đàn, để tạo ra hiệu quả âm thanh đặc biệt, như nhấn, rung…thể hiện chữ nhạc dân tộc Việt Nam rõ nét và sâu sắc hơn.

4. Dây đàn: là loại dây kim khí thường là Inox, chạy qua ngựa đàn, kéo lên cần đàn, trước khi xỏ vào trục dây được luồn qua một miếng xương đặt trên mặt cần đàn. Qua quá trình hình thành và phát triển, có nhiều hệ thống lên dây như:

* Dây bán Ngân Giang: Rê, Sol, Rê, Si, Rế

Hiện nay hệ thống dây Lai: Rê, Sol, Rê, La, Rế (có khi 6 dây: Sol, Rê, Sol, Rê, La, Rế) được coi là phổ biến nhất được sử dụng để biểu diễn, giảng dạy và học tập, đặc biệt hai dây đàn số 1 và số 2 có tiết diện nhỏ hơn dây Ghi-Ta bình thường để tạo cho âm sắc mềm mại và thanh thoát hơn.

5. Bộ phận lên dây: có 6 trục để lên dây, mỗi trục xuyên ngang thành đàn (ở đầu đàn) để mắc dây và lên dây.

6. Miếng gảy đàn: nghệ nhân gảy đàn bằng miếng nhựa với những ngón gảy, hất, vê, khảy, móc…

Ví dụ: (190-20)

7-Ghi-Ta Việt Nam (điện): thùng có hình vẹt vai, là một khối đặc hoặc có hộp cộng hưởng, dọc theo mặt đàn, ngay dưới các dây đàn, có gắn 1 đến 4 cuộn dây điện tử (bobine). Mặt đàn gắn một miếng nhựa để bảo vệ không bị trầy sướt do miếng gảy đàn chạm vào. Có 3 hoặc 4 nút điều chỉnh âm sắc và âm lượng của âm thanh phát ra. Cần đàn Ghi-Ta Việt Nam điện dài và dẹp hơn cần đàn Ghi-Ta thùng, giữa khoảng cách của hai phím đàn, cần đàn cũng được khoét sâu tương tự Ghi-Ta thùng.

IV. Màu âm, Tầm âm:

Màu âm Ðàn Ghi-ta Việt Nam trong sáng mà lại ấm, vang.

Tầm âm: Ðàn Ghi-Ta Việt Nam rộng 3 quãng 8 từ: Rê lên Rê3 (d lên d3)

Ví dụ: (191-8) Dạo Bắc

Ví dụ: (192-1) Tầm âm (hò tư)

Ví dụ: (194-3) Thang âm Bắc và hơi Bắc

Ví dụ: (196-4) Hơi Xuân

Ví dụ: (197-5) Hơi Ai

Ví dụ: (198-6) Hơi Oán

V. Kỹ thuật Diễn tấu:

Tư thế đàn: (1)-Ngồi thấp: xếp chân trên chiếu; (2)-Ngồi thẳng trên ghế, đàn được đặt ngang tầm tay:

Kỹ thuật tay trái: có ngón láy, ngón luyến, ngón bật, ngón mổ, ngón bịt và đặc biệt là ngón vuốt vì dọc (cần đàn). Ghi-ta Việt Nam có bàn phím lõm, ngón nầy thường kết hợp với ngón vê của tay phải.

Ví dụ: (199-21)

Ngón nhấn: là dùng ngón bấm tay trái nhấn dây xuống để tạo hiệu quả tiếng đàn cao hơn cung bậc bình thường, ký hiệu dấu nhấn ghi trên nốt.

Ví dụ: (200-22)

Ví dụ: (201-26)

Ngón nhấn rung: là kết hợp giữa ngón nhấn và rung, ví dụ như Xang và Oan trong Hơi Nam.

Ví dụ: (202-25)

Ngón nhấn mượn cung: là tạo một âm nào đó bằng cách nhấn trước trên cung phím của một bậc âm trước nó, hiệu quả âm thanh nghe tình cảm hơn so với bấm ngay trên cung phím chính của âm nầy.

Ví dụ: (203-24)

Ngón nhấn láy: là kết hợp giữa nhấn và láy, tùy theo hình thức láy nó có thể là nhấn láy dài, nhấn láy ngắn, nhấn láy vỗ, nhấn láy chùm…

Ví dụ: (204-23)

Ngón vuốt: là dùng ngón tay trái vuốt đi lên hay đi xuống theo chiều dọc của dây trong khi tay phải chỉ gảy một lần hay kết hợp với ngón vê hay ngón phi.

Ví dụ: (205-28)

Ngón vê: Ví dụ: (206-19)

Ngón ngắt: Ví dụ: (207-29)

Ngón chặn dây: Ví dụ: (208-30)

Ví dụ: (209-31)

Ví dụ: (210-32)

Ví dụ: (211-8goc7)

Ví dụ: (212-9)

Ví dụ: (213-17)

Ví dụ: (214-18)

Ví dụ: (215-10)

Ví dụ: (216-11)

Ví dụ: (217-12)

Ví dụ: (218-13)

Ví dụ: (219-14)

Ví dụ: (220-15)

Ví dụ: (221-33)

VI. Vị trí Ðàn Ghi-Ta Việt Nam trong các Dàn nhạc:

Đàn Ghi-ta Việt Nam chủ yếu được sử dụng trong các buổi đàn ca Tài tử hoặc trong các Dàn nhạc Cải lương (Ghi-Ta phím lõm điện).

Đệ nhất danh cầm Ghita phím lõm

(Nguyên Pháp)

Nhắc đến Văn Vĩ (1929 -1985) là nhắc đến một huyền thoại của đờn ca tài tử – cải lương Nam Bộ. Không chỉ người mộ điệu thưởng thức và tôn sùng tiếng đờn của ông mà những bậc nhạc sư, nhà nghiên cứu âm nhạc tài tử – cải lương cũng phải công nhận ông là “Đệ nhất danh cầm”, là “Nhạc sĩ Tài tử Nam Bộ”…

Ngón đờn lừng lẫy bước ra từ thế giới vô sắc

Mới 3 tuổi đời, căn bệnh đậu mùa đã cướp đi đôi mắt của cậu bé Văn Vĩ. Vì vậy, Văn Vĩ chỉ có thể cảm nhận thế giới bằng thanh âm, mùi, vị và đôi bàn tay. Người ta cho rằng, chính nhờ sống trong “thế giới bóng tối” mà Văn Vĩ đã tạo nên một thứ âm thanh tuyệt diệu, xuất chúng không ai sánh kịp. Tuy khiếm thị nhưng Văn Vĩ rất “thông thính” và “sành” nhiều loại nhạc cụ: cò, líu, gáo, kìm, tỳ bà, tam, sáo, violon, v.v. loại nào “chơi” cũng hay “ghê ghớm”. Nhưng đưa ông lên hàng “đỉnh cao” nghệ thuật thì người ta phải kể đến những ngón đờn trong ghi-ta phím lõm.

Năm 14 tuổi khi xuất hiện lần đầu tiên trước công chúng, ông đờn cho gánh hát Minh Tinh, rồi quán Lạc Cảnh ở Sài Gòn, đã có nhiều đoàn hát, hãng đĩa, đài phát thanh tranh nhau “câu kéo” ông như: Asia, Continental, Đài Pháp Á, Họa Mi, Việt Nam cổ nhạc kịch đoàn, Thăng Long, Lam Sơn, Hồng Hoa, .v.v. Những “tuyệt kỹ” độc tấu sáu câu vọng cổ bằng ghi ta phím lõm hay song tấu, tam tấu cùng hai bậc danh cầm Năm Cơ (đờn kìm) – Bảy Bá (tức soạn giả Viễn Châu – ông vua viết vọng cổ đờn tranh) đã “làm mưa làm gió” một thời.

Những “tuyệt phẩm” như: “Cung thương hòa điệu” từ ngón đờn bay bướm, tinh anh của bộ ba này thường “cháy” đĩa. Rồi phải kể đến việc Văn Vĩ kết hợp cùng danh ca, “sầu nữ” Út Bạch Lan làm “bứt ruột bứt gan” và lấy đi không biết bao nhiêu nước mắt của khán thính giả mộ điệu.

Còn Nhạc sĩ Văn Hải, vốn là học trò “cưng” của Văn Vĩ thì “bái phục” nhất ông thầy mình ở chỗ có sức đờn và ngón tay khỏe “kinh hồn”: “Thầy Văn Vĩ có ngón đờn khỏe lắm, hồi đó và bây giờ người ta đờn dây cỡ 16 đến 18 thì thầy đờn toàn dây cỡ 20, loại dây mà không tay đờn nào đờn nổi vì dây đó lớn và cứng nên rất khó nhấn nhá. Vậy mà thầy nhấn nhá nghe ngon ơ”.

Duyên nghiệp với ghi-ta phím lõm

Đệ nhất danh cầm Văn Vĩ tên thật là Đinh Văn Dậm, sinh tại làng Bình Đăng, nay là xã Bình Hưng, Cần Giuộc, Long An. Thân sinh là ông Đinh Văn Muôn làm nghề đánh xe ngựa và bà Chung Thị Sái tảo tần làm ruộng. Khi “chạy” thầy trị bệnh đậu mùa năm 3 tuổi, thầy thấy thương tình và đặt lại tên theo vì sao: sao Vĩ.

Năm lên 7, gia đình Văn Vĩ xuôi về Bạc Liêu sinh sống. Khi ở Bạc Liêu, cạnh nhà Văn Vĩ có ông thầy đờn. Khi nghe cậu bé mù đờn cò líu (cò có cần ngắn) với “giọng” kéo rất năng khiếu, ông thương tình chỉ bảo không cần trả công. Vài năm sau, gia đình Văn Vĩ chuyển về Thuận Đông, Sài Gòn. Nơi đây Văn Vĩ được học bài bản đờn và luyện hai nhạc khí kìm, cò của hai “cao thủ” là thầy Bảy Thừa và Tư Lai.

Biết đờn, Văn Vĩ cùng Bé Hai (tức “sầu nữ” út Bạch Lan) hợp nhau đi đàn hát dạo kiếm tiền phụ giúp gia đình: “Chọn góc phố đông người, anh đờn em hát, đâu cỡ chục bài thì tiền đầy nón, toàn xu lẻ có khoét lỗ ở giữa. Hai anh em lấy dây xâu lại mang về cho mẹ mà lòng vui như Tết”, danh ca Út Bạch Lan từng kể lại. “Rồi có lúc đang đờn hát dạo, hai người bị lính Mã Tà bắt về bót đánh cho mấy cây ma trắc. May nhờ nhạc sĩ Jean Trịnh và danh ca Thành Công đến bảo lãnh mới được về…

Lần khác, tôi và Văn Vĩ được mời đờn cho một quán ca cổ ở Tân Bình, chưa đờn xong lớp một bản Xuân Tình thì súng nổ rầm rầm trong quán. Tôi dẫn Văn Vĩ chạy vào nhà vệ sinh núp. Văn Vĩ than: “Thúi quá”(!), tôi bảo: “Thà thúi mà không bị ăn đạn, chứ ăn đạn rồi cây ghita để cho ai”, nói xong cả hai cười xòa”, nhạc sĩ Nhị Tấn kể thêm.

Đầu những năm 50, thấy cây ghi-ta phím lõm chơi nghe hay lại đa năng nên Văn Vĩ theo học thầy Tư Thìn rồi thầy Tư A, sau đó “giao du” học hỏi đàn anh như: nghệ sĩ Ba Xây, Mười Út (làm cho Đài Phát Thanh Sài Gòn), thầy Chín Thành…Trải qua nhiều năm khổ luyện với nhiều loại nhạc cụ, qua tay “mài giũa” của rất nhiều bậc thầy âm nhạc nên ngón đờn của Văn Vĩ ngày một cao thâm nên được liệt vào hàng “kinh điển”.

Trời không phụ lòng người, năm 14 tuổi Văn Vĩ đã có tiếng tăm, có chỗ đứng trên sân khấu như gánh hát Minh Tinh, quán Lạc Cảnh. 16 tuổi đã đứng vào hàng ngũ của câu lạc bộ đờn ca tài tử, nơi toàn tập hợp những bậc danh cầm. Năm 21 tuổi Văn Vĩ đã đờn cho Đài Pháp Á (Văn Vĩ tham gia Ban Việt Nam cổ nhạc kịch đoàn do tài tử Tám Thưa làm trưởng ban) rồi được một loạt quán ca nhạc giải trí và gánh hát có tiếng thời đó mời biểu diễn.

Mãi tới năm 1964, sau ngần ấy năm “bôn ba” trong nghệ thuật, Văn Vĩ mới có được căn nhà trên đường Phan Thanh Giản, Sài Gòn. Ở đây ông mở lớp dạy đờn ca cổ nhạc. Từ lò luyện này, bao lớp ca – nhạc sĩ lần lượt thành danh. Về ca có Thanh Hương, Vương Linh, Hoài Thanh…Về đờn có 3 người con trai: Văn An, Văn Hậu, Văn Tài; đệ tử ruột có Văn Bền, Văn Hải, Văn Mách… Đồng thời Văn Vĩ còn cộng tác cho: các hãng băng nhạc (băng từ), đĩa nhựa, Sở Văn hóa, Hội Sân khấu Thành phố, Đài truyền hình, Viện nghiên cứu âm nhạc… (Năm 1981, ông được Viện nghiên cứu âm nhạc công nhận là “Nhạc sĩ Tài tử Nam Bộ” do Viện trưởng Lưu Hữu Phước ký).

Cả cuộc đời “Đệ nhất danh cầm” Văn Vĩ đã cống hiến hết mình cho nền âm nhạc tinh túy của Miền Nam. Ông ra đi để lại một khoảng trống không nhỏ trong Đờn ca Tài tử – Cải lương mà cho tới bây giờ chưa có ai thay thế khỏa lấp được.

oOo

Hòa tấu CỔ NHẠC MIỀN NAM chọn lọc:

Sáu câu vọng cổ dây đào – Văn Vĩ độc tấu:

Vọng cổ 1,2,3 dây ngân giang – Văn Vĩ độc tấu:

Văn Thiên Tường qua Xế Xảng – Văn Vĩ hòa tấu:

Phụng Hoàng – Văn Vĩ hòa tấu:

Trăng Thu Dạ Khúc – Văn Vĩ hòa tấu:

Độc tấu Phụng Hoàng (dây xề) – Văn Hải:

Đoản Khúc Lam Giang – Văn Hải hòa tấu:

Độc tấu Nam Ai Nam Xuân (tổng hợp các dây) – Văn Hải:

Tình mẹ con – Út Bạch Lan:

Lệ Thủy – Út Bạch Lan – Bạch Tuyết:

Đờn ca tài tử cải lương:

Trích đoạn tuồng Duyên kiếp – Vũ Linh, Phương Hồng Thủy, Thoại Mỹ:

Malaguena – Song tấu Guitar & Đàn T’rưng (Vân Anh [Vanessa Vo]):